قطع دو طرفه اندام فوقانی ناشی از مین و مواد منفجرنشده باقی مانده از جنگ تحمیلی

قطع دو طرفه اندام فوقانی موجب ناتوانی های متعددی در انجام بسیاری از فعالیت های روزمره هم چون پوشیدن لباسها، نظافت شخصی، استحمام، خوردن غذا، مدیریت امور خانه، استفاده از لوازم اداری، وسایل عمومی و ابزار و استفاده از خودرو در فرد می شود. متأسفانه تعداد زیادی از بازماندگان جنگ تحمیلی که در حال حاضر هر دو اندام فوقانی آنها قطع شده است، در اثر مین و تله های انفجاری دچار آسیب شده اند. در این مطالعه 103 نفر از جانبازان مبتلا به قطع دو طرفه اندام فوقانی از سراسر کشور طی یک برنامه درمانی در چابهار به مدت سه روز مورد ویزیت تخصصی ارتوپدی، توانبخشی، داخلی و روانشناسی قرار گرفتند. اطلاعات دموگرافیک جانبازان نیز توسط پرسشنامه ای که روایی و پایایی آن تأیید شده بود ثبت گردید. 102 نفر از جانبازان ویزیت شده مرد بوده اند. این جانبازان در زمان مجروحیت بطور متوسط 5/20 سال سن داشته اند؛ میانگین سن ایشان در هنگام ویزیت 10 ± 5/37 سال و سن زمان مجروحیت در ایشان بین 8 تا 61 سال بوده است. بیش از نیمی از جانبازان (4/61%) در هنگام مجروحیت کمتر از 20 سال سن داشته اند و تنها 6 درصد از این عزیزان در هنگام قطع اندام 30 ساله یا بیشتر بوده اند. 2/52% از جانبازان قطع اندام در سطح انگشتان یا مچ دست داشته، 2/40% قطع در سطح آرنج یا ساعد بوده و در سایر افراد قطع دو طرفه بالای آرنج وجود داشت. مین شایعترین علت قطع عضو جانبازان بوده و 69% از موارد قطع دوطرفه اندامهای فوقانی را شامل می گردید. خمپاره (13%)، توپ (6%) و ترکش (6%) از دیگر علل قطع اندام بودند. در میان این جانبازان یک نفر پیش از آغاز جنگ تحمیلی دچار آسیب شده بود؛ 4/62 درصد از قطع اندامها مربوط به دوران جنگ تحمیلی می شد و 6/36 درصد از این افراد در سالهای پس از جنگ در اثر یادگارهای انفجاری دوران جنگ، هر دو اندام فوقانی خود را از دست داده بودند. تعداد زیادی از این جانبازان دارای مجروحیت همزمان در سر و صورت (7/41%)، چشمها (67%) و گوشها (4/54%) داشته و بیش از نیمی از این عزیزان در تنه و اندام تحتانی خود نیز دچار مصدومیت شده بودند. اگرچه جنگ تحمیلی به پایان رسیده ولی مین و مهمات جنگی عمل نکرده برجای مانده از این جنگ، همچنان فرزندان این مرز و بوم را به ویژه در استانهای مرزی تهدید کرده و ناتوانی های بیشماری را سنین پایین برای این قربانیان بی گناه به ارمغان می آورد.